Friday, January 31, 2020

Gudniinka fircooniga: Gabdh naftu daysay iyadoo la gudayo

Waa muuqaal dadka lagu barayo dhibaatada gudniinka fircooniga ah

Booliska ayaa xabsiga u taxaabay waalidiinta gabdha 14 sano jir ah oo dhimatay iyadoo ku guda jirta Gudniinka fircooniga ah ee dumarka. Waxaa sidoo kale la xiray dakhtarkii lagu eedeeyay inuu fuliyay hawsha gudniinka.

Dhamaan afartii qof ee ku lug lahayd ayaa haatan gacanta lagu dhigay ka dib markii gabadha geeriyootay adeerkeed uu maamulka ku wargeliyay dhacdada, sida ay saraakiishu u sheegeen BBC-da.

Gudniinka fircooniga ah ayaa dalka Masar laga mamnuucay sannadkii 2018-kii balse dalkaasi ayaa weli ka mid ah waddamada caalamka ee tirada ugu daban ee gabdhaha la gudo.

Sida ay sheegtay hay'adda Unicef 87% gabdhaha iyo haweenku da'doodu u dhaxeeyso 15 ilaa 49 ay gudniinka fircooniga soo mareen, iyadoo 50% dadka reer Masar ay aaminsan yihiin in gudniinkani yahay mid diintooda ay fartay.

Kiiskan ugu dambeeyay ee Nada Abdul Maksoud ayaa lagu fuliyay isbitaal gaar loo leeyahay oo ku yaalla Asyut sida ay soo werisay warbaahinta Shorouk.

Maxaad kala socotaa dhibaatooyinka gudniinka fircooniga?

Muxuu yahay gudniinka fircooniga ah?

Gudniinka fircooniga ah waxaa la jaraa qeybo ka mid ah xubinta taranka ee haweenka.
Waa dhaqan ay ku dhaqmaan Muslimiin iyo masiixiyiintuba.
Waxaa inta badan lagu fuliyaa gabdhaha da'doodu ka hoseeysa 15 sano jir.
Qiyaas ahaan in ka badan 200 oo milyan oo haween ah ayaa la sheegay iney la dhibaateysan yihiin gudniinka fircooniga ah.

Qiyaastii 20-kii gabdhoodba mid ka mid ah ayaa soo martay gudniinka fircooniga ah

Qaybaha gudniinka fircooniga

Gudniinka fircooniga ah ayaa waxaa ka dhasha dhibaatooyin caafimaad oo badan.

Qaybta kowaad iyo qaybta labaad ayaa ah kuwa ka sahlan qaybta sedexaad.

Waxaa laga yaabaa in marka hore lagu bilaabo in la gooyo cadka dhexe ka dib na la gooyo bushimaha qaybta hoosi.

Qaybta saddexaad ee gudniinka fircooniga ah ayaa waxa ay tahay mid ugu daran islamarkana horseedda dhibaato badan.

Qaybta fircooniga ee adag ayaa waxay tahay in marka gudniinka la sameeyo ka dib la jaraa bishimaha oo markaa la tolaa taana waxaa loo yaqaanaa qodob, gabadhiina waxaa loo reebayaa meel yar oo ay kaadida kaliya soo marto.

Dhibaatooyiinka ka dhasha gudniinka fircooniga.

Gudniinka fircooniga ayaa wax ka dhasha dhibaatooyiin badan oo soo gaara gabadha marka la gudo.

Dhibaatooyiinkan ayaa u qaybsan dhibaatooyiin dhaw iyo kuwa mustaqbalka Fog gabadha ku yimaada.

Dhibaatooyiinka koobaad ee gabadha la soo gudboonaada marka la gudo ayaa waxaa ka mid ah dhiigbax,iyo caabuq ka dhasha gudniinka.

Marka laga soo tago dhibaatooyiinka gabadha ku yimaada islamarka la gudo, waxaa jira dhibaatooyiin mustaqbalka fog ay kala kulanto gudniinka. Dhibaatooyiinkan ayaa waxa ay yimaadaan sanado ka dib marka gabadha gudniinka lagu sameeyo.

Waxayna gabadha ku billaabmaan marka caadada ama dhiiga ay hesho iyo marka la guursado.

Gabdha lagu sameeyay gudniinka fircooniga ah ayaa marka la guursado waxa qasab ah mararka qaar in xubinta tareenka la furo.

Si kastaba ha ahaatee, iyada oo aqoonta loo leeyahay dhibaatada caadadan ay korortay, ayaa haddane waxaa wali jira waalidiin tiro badan oo gabdhahooda u guda sida qaldan.

Tirada dhimashada coronavirus ee Shiinaha oo kordhay: Dhamaan cusboonaysiinta ugu dambeysay

Mas'uulka ugu sarreeya Xisbiga Shuuciga ee Wuhan ayaa muujiyay 'wax laga xumaado' sababta oo ah mas'uuliyiinta maxalliga ah ayaa si adag uga falceliyay cudurka dillaacay.

24 daqiiqo ka hor

Tirada dhimashada cudurka shuban-biyoodka Shiinaha ayaa kor u dhaaftay 250, dowladda ayaa sheegtay Sabtidii, iyadoo waddamada shisheeye ay adkeeyeen xayiraadaha saaran safarka Shiinaha iyada oo laga jawaabayo sida dhakhsaha ah ee cudurka uu u faafayo.

Ugu yaraan 259 qof ayaa ku dhintay 11,791 qofna waxaa ku dhacay dalka Shiinaha cudurka loo yaqaan coronavirus-ka cusub, sida laga soo xigtay tirakoobyada cusub ee saraakiisha caafimaadka Shiinaha.

Inta badan dhimashada ugu dambeysay waxay ka timid gobolka Hubei. Magaalada Wuhan, xudunta u ah cudurka dillaacay wuxuu ku yaal Hubei.

Sidoo kale 102,000 oo qof ayaa sidoo kale la sheegay in lagu arkay kormeer caafimaad oo ay ka muuqdaan astaamaha suurtogalka ah ee cudurka neef-mareenka.

Inbadan:

Xayeysiinta

Coronavirus: Dhammaan waxaad u baahan tahay inaad ka ogaato astaamaha iyo halista

Sidee ayay u fidaan cudurka loo yaqaan 'coronavirus' sideese u badbaadin kartaa naftaada?

Coronavirus: Wadamadehee ayaa xaqiijiyay kiisas cusub?

Kiisas cusub ayaa laga helay dibedda, iyada oo in kabadan 20 dal ay hadda saameeyeen, oo ay ku jiraan Spain iyo Boqortooyada Midowday.

Mas'uulka ugu sarreeya Xisbiga Shuuciga ee Wuhan, oo ah bartamaha magaalada 11 milyan oo qof oo uu fayrasku markii ugu horreeyay soo muuqday bishii Diseembar, ayaa jimcihii muujiyey "wax laga xumaado" sababtoo ah mas'uuliyiinta maxalliga ah ayaa si tartiib ah u dhaqmay.

Waa kuwan cusbooneysiinta ugu dambeysay:

Sabti, Febraayo 1

Tianjin Shiine ayaa leh in iskuulada, shirkadaha aan muhiimka aheyn ay ahaadaan kuwo isku dhow

Magaalada Tianjin ee Shiinaha ayaa Sabtidii shaaca ka qaaday in dhammaan iskuulada iyo shirkadaha aan muhiimka ahayn ay sii jiri doonaan illaa ogeysiis dheeri ah si looga hortago faafitaanka coronavirus, sida ay sheegtay warbaahinta gobolka.

Tianjin, oo ay ku noolyihiin dad gaaraya 15 milyan oo xuduudo ku leh caasimada Beijing, ayaa 32 kiis oo la xaqiijiyay ku dhacay coronavirus ilaa 10-ka fiidnimo waqtiga Janaayo 31.

Spain waxay xaqiijisay kiiska coronavirus - wasaarada caafimaadka

Xarunta Qaranka ee Daaweynta Microbiology-ga ayaa xaqiijisay kiiskii ugu horreeyay ee cudurka 'coronavirus' ee dalka ka dib markii nin laga helay fayraska jasiiradda fog ee La Gomera ee Canaries, Wasaaradda Caafimaadka ayaa sheegtay.

Bukaanku wuxuu qayb ka yahay koox shan qof ah oo loo kaxaystay jasiiradda isla markaana go'doon laga helay kadib markii la ogaaday inay xidhiidh la sameeyeen nin Jarmal ah oo laga helay fayras.

Machadka Pasteur wuxuu indhaha ku hayaa tallaalka coronavirus sanadkii 2021

Machadka Faransiiska ee Pasteur Institute Foundation ayaa sheegay in ay aasaaseen guddi loo xilsaaray horumarinta tallaalka cudurka coronavirus 20 bilood gudahood.

Christophe D'Enfert, oo ah agaasime cilmiyaysan oo ka tirsan Machadka Pasteur, ayaa u sheegay wariyeyaasha ku sugan Paris tallaalka in la heli karo 20 bilood haddii “wax waliba ay hagaagaan”.

"Dhamaadka bisha Agoosto, waxaan gali karnaa tijaabooyin caafimaad oo, hadii waxkasta hagaagaan, aan ka helno murashax tallaal 20 bilood gudahood."

Tokyo 2020 Ciyaaraha Olombikada ayaa meesha ka saaraysa cabsida baajinta

Qabanqaabiyaasha Olombikada Tokyo 2020 ayaa meesha ka saaray wararka xanta ah ee sheegaya in Ciyaaraha ay khatar gelinayaan faafitaanka coronavirus.

Tokyo 2020 ayaa sii wadday la shaqeynta (Guddiga Olombikada Caalamiga ah) IOC iyo ururrada ay quseyso oo aan dib u eegi doonno wixii looga hortago ee loo baahan karo, "qabanqaabiyeyaasha" ayaa lagu yiri warbixin ay soo saartay wakaaladda wararka Jarmalka ee DPA.

IOC waxay kaloo sheegtey in u diyaar garowga Ciyaaraha July 24-August-9 uu sii socday sidii loo qorsheeyay.

Xusuus-qorka qof u dhashay Wuhan: Toddobaad hal mar ayaa karantiil lagu hayaa

Macalin ku nool xudunta cudurka dilaaga ah ayaa la wadaagaya khibradeheeda go'doominta Al Jazeera iyadoo karantiilnimada Wuhan ay sii socoto.

Halkaan ka aqri sheekada oo dhameystiran.

Nin oday ah ayaa dumay oo ku dhintay waddo ku taal Wuhan Khamiista [Hector Retamal / AFP]

Japan si ay u xoojiso tallaabooyinka gaarka ah ee coronavirus laga bilaabo Sabtida: NHK

Japan ayaa qorsheyneysa inay soo gudbiso taariikhda in coronavirus uu noqon doono "cudur faafa oo loo qoondeeyay" illaa Sabtida laga bilaabo Feberaayo 7, sidaana waxaa sheegay NHK.

Wasiirka Caafimaadka ee Japan Katsunobu Kato ayaa sheegay in dawladdu ay ka fiirsaneyso inay sii waddo taariikhda, iyada oo aan faahfaahin laga bixin.

Dawladda ayaa talaalkan u aqoonsatay inuu yahay cudur faafa oo loogu talagay talaadadii, talaabada u oggolaaneysa cisbitaalka khasabka ah, baadhitaan adag ee dadka soo galaya dalka, iyo u adeegsiga lacagaha dadweynaha ee daaweynta.

Iyadoo la raacayo qawaaniinta, Magacaabista waxaa loo qorsheeyay in la dhaqan geliyo Febraayo 7 ka dib marka la soo saaro qaynuunnada.

Xoghayaha arrimaha dibedda ee Chad Chad Wolf ayaa sheegay intii uu socday wicitaankiisa suxufiyiinta Jimcihi

Xoghayaha arrimaha dibedda ee Chad Chad Wolf ayaa sheegay intii uu socday wicitaankiisa suxufiyiinta Jimcihi.

Muslim

Fiisooyinka aan degganeyn ayay u saameysay waddamadan dheeriga ah, ayuu yiri Wolf. Fiisayaashaas waxaa la siiyaa dadka u safraya Mareykanka si ku meel gaar ah. Waxay ka mid yihiin fiisooyinka dalxiisayaasha, kuwa ganacsiga sameynaya ama dadka doonaya daaweynta. Bishii Disembar, tusaale ahaan, qiyaastii 650,760 fiisooyin aan-deganeyn ayaa la siiyay adduunka oo dhan.

Inbadan:

Trump wuxuu cadeeyay qorshayaasha lagu balaarinayo xayiraada safarka ee muranka dhaliyay

Muslimiinta Mareykanka ah waxay ka marag kacayaan saameynta xayiraada safarka Trump

Dimuqraadiyiinta Mareykanka ayaa soo bandhigaya sharci loogu celinayo xayiraadda safarka Trump

Dowladda Mareykanka waxay sidoo kale joojineysaa bixinta fiisooyinka kaladuwan ee muwaadiniinta Suudaan iyo Tansaaniya,

Fiisooyinkaas - oo Trump uu dhaleeceeyay waayihii hore - waxaa heli kara bakhtiyaa-nasiibka codsadayaasha ka socda dalal aad u hooseeya ee soogalootiga Mareykanka.

Wolf wuxuu sheegay in lixda dal ay ku guuldareysteen inay ka soo baxaan heerarka amniga Mareykanka iyo heerarka macluumaadka, taas oo lagama maarmaan u ah xayiraadaha cusub. Dhibaatooyinka Wolf waxay daliishaneysaa inay ka timid tikniyoolajiyada baasaboorada ee loo yaqaan 'subpar baasaboor' ilaa iyo inay ku guul darreysato inay si ku filan isweydaarsato macluumaadka ku saabsan tuhmanayaasha "argagixisannimada" iyo dambiilayaasha.

Wolf ayaa yidhi, "Wadamadan, inteeda badan, waxay rabaan inay caawiyaan, laakiin sababo kala duwan awgood ayaa si fudud ugu fashilmay shuruudahaas ugu hooseeya ee aan dejinay."

Baaqa madaxweynaha wuxuu dhaqan gelayaa 22ka Febraayo.

Mamnuucida safarka asalka ah - oo la soo saaray inta lagu gudajiray usbuucii ugu horreeyay ee xafiiska xafiiska Janaayo 2017 - wuxuu xayiray ku dhawaad dhammaan soogalootiga iyo musaafiriinta ka kala socota toddobo dal oo muslimiin ah oo aqlabiyadda ah. Waxay sababtay caro baahsan iyo jahwareer garoomada diyaaradaha ee Mareykanka. Siyaasadda ayaa dib loo eegay iyadoo ay jiraan caqabado maxkamadeed, laakiin maxkamadda ugu sarreysa Mareykanka ayaa ugu dambeyntii ansaxisay Juun 2018.

Nooca xayiraadda ayaa waxaa ka mid ah waddamada muslimiinta ugu badan ee Iran, Libya, Soomaaliya, Syria iyo Yemen. Waqooyiga Kuuriya iyo Venezuela ayaa sidoo kale wajahaya xayiraad fiiso, laakiin talaabooyinkan ayaa saamaynaya safarro aad u yar.

Xannibaadahaas ayaa meesha sii jiri doona, ayuu yiri Wolf.

Si aan kala sooc lahayn ayay u beegsataa dadka muslimiinta ah

Trump wuxuu ka dhigay qabqabashadiisa socdaalka mid diirada saareysa ololihiisa doorashada dib u doorashada 2020 waxaana la rajeynayaa inuu arrinta ku cadaadiyo bilaha soo socda.

Dadka dhaleeceeya ayaa ku doodaya xayiraadda si aan munaasib ahayn ay u bartilmaameedsanayaan waddamada muslimiinta badankood. Sanadkii 2015, intii lagu gudajiray ololaha Trump ee madaxweyne, wuxuu ku baaqay "gebi ahaanba gabi ahaanba la joojiyo muslimiinta soo galaya Mareykanka".

Saddex ka mid ah quruumihii lagu soo daray xayiraadda la cusbooneysiiyay - Kyrgyzstan, Nigeria iyo Sudan - ayaa leh tirada ugu badan ee Muslimiinta Ereteriya iyo Tanzaaniya waxay leeyihiin tiro yar oo muslimiin tiro yar.

Wakiilka Ilhan Omar wuxuu hor taagan yahay waraaqaha boostada ee 'MAYA BAN ACT' inta lagu gudajiro shir jaraa'id oo ay qabteen xubnaha Aqalka Koongareeska Mareykanka [Fayl: Jim Bourg / Reuters]

Horaantii bishii Janaayo, isbahaysi ay hogaaminayaan ururada xuquuqul insaanka ayaa ku booriyay hogaamiyaasha aqalka in ay qaataan Sharciga No Ban, sharciga lagu joojinayo xayiraada safarka Trump iyo in laga hortago mid cusub.

Khamiista, Wakiilka Dimuquraadiga Ilhan Omar waxay sheegtay inay soo saartay sharci dib u celin karaya 1798 sharci oo u oggolaanaya madaxweynaha Mareykanka inuu bartilmaameedsado kooxaha muwaadiniinta shisheeye.

"Waa waqtigii la soo dhaafay in laga saaro sharcigan nacaybka loo qabo buugaagta," Cumar ayaa barta Twitterka ku soo qoray, isaga oo ku dhawaaqaya Sharciga Dariska Aan La Jirin.

Ururka Xorriyadda Madaniga ee Mareykanka (ACLU) ayaa sheegay in mamnuucidda ay tahay in “la soo afjaro, ma aha in la ballaariyo”.

Omar Jadwat, oo ah agaasimaha Mashruuca Xuquuqda Soogalootiga 'ACLU' ee soogalootiga xuquuqda, ayaa lagu yiri qoraalka. Qoysaska, jaamacadaha, iyo ganacsiyada Mareykanka waxay ku bixinayaan qiimo aad u sarreeya jaahilnimada iyo cunsuriyadda madaxweyne Trump. ”

Wadamada cusub ee laga xayiray fiisaha, Nigeria ayaa u direysa soogalootiga ugu badan Mareykanka. Wasaaradda Arrimaha Dibadda Mareykanka waxay siisay qiyaastii 7,900 oo fiisooyin muhaajiriin ah dhalashada Nigeriya sanad miisaaniyadeedka 2018, oo billowday Oktoobar 1, 2017.

Kongareeska Joe Neguse, oo ah dimuqraadiyad ka soo jeeda Colorado isla markaana ah wiilka qaxootiga ah ee Ereteriya, ayaa u sheegay weriyeyaasha Jimcihii in xayiraadda la cusboonaysiiyay ay si aan caddaalad ahayn u soo saartay waddamada Afrika ee xulafada la ah.

Atariisho Caan Ah oo ku ceebowday arrin ay ka sheegtay Dagaalkii 2Baad ee Adduunka

Atariisho caan ah "oo ku ceebowday arrin ay ka sheegtay Dagaalkii Labaad ee Adduunka"

Image captionUrmila Matondkar waxay jirista filimada ku jirtaa 1980-kii ilaa hadda

Urmila Matondkar, oo ka mid ah atariishooyinka ugu caansan wadanka Hindiya, ayaa si weyn loogu hadal hayaa baraha bulshada, ka dib markii ay khalad lama filaan ah, oo dad badan ka yaabiyay ku shegetay khudbad ay jeedineysay.

Atariishan ayaa jumlad ka mid ah khudbaddeeda ku sheegtay in dagaalkii labaad ee dunida uu dhammaaday sanadkii 1919-kii, laakiin sida dhabta ah dagaalkaas wuxuu socday intii u dhaxeysay 1939-1945.

Muuqaal si aad ah u faafay oo ay barta Twitter-ka soo galisay shirkadda ANI ayey Urmila ku sheegtay in Britain ay ogeyd ka dib markii uu dhammaaday dagaalkii labaad ee Dunida sanadkii 1919-kii uu qalalaase ka taagnaa Hindiya. Si arrintaas wax looga qabtana uu gumeystihii Britain soo jeediyay sharcigii Rowlatt, oo dhigayay in dadka la tuhmo xabsiga lagu heyn karo muddo dheer, iyagoo aan maxkamad lasoo taagin.

Haweeneydan jilaaga ah ee markii dambe siyaasadda ku biirtay ayaa isbarbardhig ku sameyneysay sharciga wax looga baddalayo dhalashada Hindiya ee muranka dhaliyay iyo sharcigii uu gumeystaha soo bandhigay ee Rowlatt.

Waxay intaas ku dartay in labada sharciba lagu xasuusan doono inay baal madow ka galeen taariikhda Hindiya.

Dadka internet-ka isticmaala ayaa durba fahmay in Urmila ay khalad weyn ku dhawaaqday, ayna tiri Dagaalkii Labaad ee Adduunka, halkii laga rabay inay tiraahdo Dagaalkii Koowad ee Adduunka.

Dagaalkii Labaad ee Adduunka ayaa socday intii u dhaxeysay 1914-kii ilaa 1919-kii.

Image captionUrmila ayaa si weyn loogu maadsaday baraha bulshada ka dib markii ay shegetay in dagaalkii labaad ee adduunka uu dhammaaday 1919-kii

Qof ka mid ah dadka isticmaala Twitter-ka ayaa soo qoray sida: "Laakiin Urmilla, Dagaalkii Labaad ee Adduunka wuxuu dhammaaday 1939-kii, siduu ku dhammaan karaa 1919-kii. Waxay u muuqataa in aqoontaada badankeed ay ku dhisan tahay jaamacadda WhatsApp-ka".

Qaar kale oo ka mid ahaa dadkii Urmila ku canaantay baraha bulshada ayaa sheegay in jilayaasha filimada Bollywood-ka ay mar walba khudbadaha jeediyaan iyagoo aan u diyaargaroobin waxa ay sheegayaan.

Dad badan ayaa ku maadeystay atariishadan, iyagoo siyaabo kala duwan u cabiraya qaabka ay u arkeen hadalkeeda.

Urmilla Matondkar waxay jilista filimada ku biirtay iyadoo aad u da' yar sanadkii 1980-kii, waxayna xirfaddeeda waddaa ilaa hadda oo ay da'deeda tahay 45 sano.

Dhawaan waxay xirfaddeeda u rogtay dhinaca siyaasadda, iyadoo isku dayday inay kursi baarlamaan hesho.

27-kii Bishii March ee sanadkii 2019-kii ayey ku biirtay xisbiga National Congress ee dalka Hindiya. Doorashadii isla sanadkaas dhacday ayey ugu tartantay kursiga baarlamaanka ee degmada Waqooyiga Mumbai, laakiin way ku guul darreysatay.

10-kii bishii bishii September, waxay iska casishay xubinnimadii xisbiga.

Jamhuuri Channel

Pages